- Thị trường trái phiếu đã trải qua một cuộc khủng hoảng tồi tệ vào năm 2022.

Trái phiếu thường được coi là một thị trường truyền thống, tương đối an toàn trong danh mục đầu tư. Trước đây, thị trường trái phiếu là một nơi trú ẩn an toàn, giúp nâng đỡ danh mục đầu tư khi cổ phiếu giảm mạnh. Nhưng mối quan hệ đó đã không còn đúng vào năm ngoái.

Trên thực tế, đó là năm tồi tệ nhất trong lịch sử đối với các nhà đầu tư trái phiếu Hoa Kỳ, theo một phân tích của Edward McQuarrie, giáo sư danh dự tại Đại học Santa Clara, người nghiên cứu về lợi nhuận đầu tư trong lịch sử.

Sự bùng nổ phần lớn là do Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ tích cực tăng lãi suất để chống lạm phát, lạm phát đã đạt đỉnh vào tháng 6 với tốc độ cao nhất kể từ đầu những năm 1980 và phát sinh từ sự kết hợp của các cú sốc thời đại dịch.

McQuarrie nói ngắn gọn là lạm phát là “kryptonite” đối với trái phiếu.

Ông nói về thị trường trái phiếu Hoa Kỳ: “Ngay cả khi bạn quay trở lại 250 năm trước, bạn cũng không thể tìm thấy một năm nào tồi tệ hơn năm 2022”.

Ông nói rằng phân tích đó tập trung vào các trái phiếu “an toàn” như trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ và trái phiếu doanh nghiệp cấp đầu tư, và đúng cho cả lợi nhuận “danh nghĩa” và “thực tế”, tức là lợi nhuận trước và sau khi tính đến lạm phát.

Hãy xem Tổng chỉ số trái phiếu làm ví dụ. Chỉ số này theo dõi trái phiếu cấp đầu tư của Hoa Kỳ, đề cập đến nợ của công ty và chính phủ mà các cơ quan xếp hạng tín dụng cho là có rủi ro vỡ nợ thấp.

McQuarrie cho biết chỉ số này đã mất hơn 13% vào năm 2022. Trước đó, chỉ số này đã phải chịu mức lợi nhuận tồi tệ nhất trong 12 tháng vào tháng 3 năm 1980, khi chỉ số này mất 9,2% về giá trị danh nghĩa, McQuarrie cho biết.

Chỉ số đó có từ năm 1972. Chúng ta có thể xem lại trong khoảng thời gian hơn bằng cách sử dụng các phong vũ biểu trái phiếu khác nhau. Do tính năng động của trái phiếu, lợi suất giảm sút nhiều hơn đối với những trái phiếu có thời hạn dài nhất hoặc kỳ hạn.

Ví dụ: trái phiếu kho bạc trung hạn mất 10,6% vào năm 2022, mức giảm kỷ lục đối với trái phiếu kho bạc ít nhất là từ năm 1926, trước đó dữ liệu kho bạc hàng tháng có một chút không ổn định, McQuarrie cho biết.

Trái phiếu chính phủ dài hạn nhất của Hoa Kỳ có thời gian đáo hạn là 30 năm. Những trái phiếu dài hạn như vậy của Hoa Kỳ đã mất 39,2% vào năm 2022, được đo bằng chỉ số theo dõi lãi suất trái phiếu không kỳ hạn trong dài hạn.

Đó là mức thấp kỷ lục kể từ năm 1754, McQuarrie nói. Bạn sẽ phải quay trở lại kỷ nguyên Chiến tranh Napoléon để có kết quả tồi tệ thứ hai, khi trái phiếu dài hạn mất 19% vào năm 1803. McQuarrie cho biết phân tích sử dụng trái phiếu do Vương quốc Anh phát hành như một phong vũ biểu trước năm 1918, trái phiếu này được cho là an toàn hơn so với những trái phiếu do Hoa Kỳ phát hành.

Charlie Fitzgerald III, một nhà lập kế hoạch tài chính được chứng nhận có trụ sở tại Orlando, Florida, cho biết: “Những gì đã xảy ra vào năm ngoái trên thị trường trái phiếu là một cơn địa chấn. Chúng tôi biết điều này có thể xảy ra”.

“Nhưng để thực sự thấy rõ được nó diễn ra lại là điều rất khó khăn”.

Tại sao thị trường trái phiếu sụp đổ vào năm 2022

Không thể biết điều gì sẽ xảy ra vào năm 2023 – nhưng nhiều cố vấn tài chính và chuyên gia đầu tư cho rằng trái phiếu khó có thể hoạt động kém như vậy.

Các cố vấn cho biết, mặc dù lợi nhuận không nhất thiết phải chuyển sang dương, nhưng trái phiếu có thể sẽ lấy lại vị thế như một công cụ ổn định và đa dạng hóa danh mục đầu tư so với cổ phiếu.

Philip Chao, giám đốc đầu tư của Experiential Wealth, có trụ sở tại Cabin John, Maryland, cho biết: “Trái phiếu có nhiều khả năng hoạt động giống như cổ phiếu: Nếu cổ phiếu đi xuống, chúng có thể di chuyển rất, rất ít”.

Lãi suất bắt đầu từ năm 2022 ở mức thấp nhất kể từ cuộc Đại suy thoái.

Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã cắt giảm chi phí vay xuống gần bằng 0 một lần nữa vào đầu đại dịch để giúp thúc đẩy nền kinh tế.

Nhưng ngân hàng trung ương đã đảo ngược chính sách bắt đầu từ tháng Ba. Fed đã tăng lãi suất chuẩn bảy lần vào năm ngoái, nâng lãi suất lên 4,25% đến 4,5% trong những động thái chính sách tích cực nhất kể từ đầu những năm 1980.

Để lại hậu quả cực kỳ lớn đối với thị trường trái phiếu.

Giá trái phiếu di chuyển ngược với lãi suất – khi lãi suất tăng, giá trái phiếu giảm. Về cơ bản, đó là vì giá trị của trái phiếu bạn đang nắm giữ sẽ giảm khi trái phiếu mới được phát hành với lãi suất cao hơn. Những trái phiếu mới đó mang lại các khoản thanh toán lãi lớn hơn nhờ lợi tức cao hơn, làm cho trái phiếu hiện tại trở nên ít giá trị hơn — do đó làm giảm giá trái phiếu hiện tại của bạn và làm giảm lợi tức đầu tư.

Hơn nữa, lợi suất trái phiếu trong nửa cuối năm 2022 ở mức thấp nhất trong ít nhất 150 năm – có nghĩa là trái phiếu ở mức đắt nhất trong lịch sử, John Rekenthaler, phó chủ tịch nghiên cứu của Morningstar cho biết.

Ông nói, các nhà quản lý quỹ trái phiếu đã mua trái phiếu đắt tiền cuối cùng đã bán thấp khi lạm phát bắt đầu nổi lên.

Rekenthaler viết: “Khó có thể tưởng tượng được một sự kết hợp nguy hiểm hơn đối với giá trái phiếu”.

Tại sao trái phiếu dài hạn bị ảnh hưởng nặng nề nhất

Trái phiếu có ngày đáo hạn dài hơn đặc biệt bị tắc nghẽn. Hãy coi ngày đáo hạn là thời hạn của trái phiếu hoặc thời gian nắm giữ.

Các quỹ nắm giữ các trái phiếu có thời hạn dài hơn thường có “thời hạn” dài hơn. Thời hạn là thước đo mức độ nhạy cảm của trái phiếu đối với lãi suất và bị ảnh hưởng bởi thời gian đáo hạn, trong số các yếu tố khác.

Đây là một công thức đơn giản để chứng minh nó hoạt động như thế nào. Giả sử quỹ trái phiếu trung hạn có thời hạn 5 năm. Trong trường hợp này, chúng ta kỳ vọng giá trái phiếu sẽ giảm 5 điểm phần trăm cho mỗi lần lãi suất tăng 1 điểm. Mức giảm dự kiến sẽ là 10 điểm đối với quỹ có thời hạn 10 năm, 15 điểm đối với quỹ có thời hạn 15 năm, v.v.

Chúng ta có thể hiểu tại sao trái phiếu dài hạn chịu tổn thất đặc biệt lớn vào năm 2022, do lãi suất tăng khoảng 4 điểm phần trăm.

Năm 2023 dự kiến sẽ tốt hơn cho trái phiếu

Tuy nhiên, sự năng động dường như đã khác trong năm nay.

Các cố vấn cho biết Cục Dự trữ Liên bang sẵn sàng tiếp tục tăng lãi suất, nhưng mức tăng có thể sẽ không mạnh hoặc nhanh – trong trường hợp đó, tác động lên trái phiếu sẽ ít hơn, các cố vấn cho biết.

Lee Baker, một CFP có trụ sở tại Atlanta và là chủ tịch của Apex Financial Services, cho biết: “Không có khả năng, Fed sẽ có nhiều đợt tăng lãi suất nhanh và cao như vậy vào năm 2022”.

Vào tháng 12, các quan chức Fed dự đoán họ sẽ tăng lãi suất lên tới 5,1% vào năm 2023. Dự báo đó có thể thay đổi. Nhưng có vẻ như hầu hết các khoản lỗ trong thu nhập cố định đều đã qua, Chao nói.

Ngoài ra, trái phiếu và các loại “thu nhập cố định” khác đang bước vào năm mang lại lợi nhuận cao hơn nhiều cho các nhà đầu tư so với năm 2021.

“Năm nay là một kịch bản hoàn toàn mới”, CFP Cathy Curtis, người sáng lập Curtis Financial Planning, có trụ sở tại Oakland, California, cho biết.

Đây là những điều cần biết về danh mục đầu tư trái phiếu

Fitzgerald cho biết, trong bối cảnh bức tranh toàn cảnh cho năm 2023, đừng từ bỏ trái phiếu dựa trên kết quả hoạt động của chúng vào năm ngoái. Ông nói thêm rằng chúng vẫn có một vai trò quan trọng trong danh mục đầu tư đa dạng.

Các nhà tư vấn cho biết động lực truyền thống của danh mục đầu tư 60/40 – thước đo danh mục đầu tư dành cho các nhà đầu tư, trọng số là 60% đối với cổ phiếu và 40% đối với trái phiếu – sẽ có khả năng quay trở lại. Nói cách khác, trái phiếu có thể sẽ lại đóng vai trò như một lực cản khi cổ phiếu giảm giá, họ nói.

Baker cho biết trong thập kỷ qua, lợi suất trái phiếu thấp đã khiến nhiều nhà đầu tư tăng phân bổ cổ phiếu của họ để đạt được mục tiêu lợi nhuận cho danh mục đầu tư của họ – có lẽ là phân bổ trái phiếu cổ phiếu tổng thể là 70/30 so với 60/40, Baker nói.

Vào năm 2023, có thể hợp lý khi quay trở lại tỷ lệ sở hữu cổ phiếu về phạm vi 60/40 – điều này, với lợi suất trái phiếu cao hơn, có thể đạt được lợi nhuận mục tiêu tương tự nhưng với rủi ro đầu tư giảm, Baker nói thêm.

Cho rằng phạm vi của các biến động lãi suất trong tương lai vẫn chưa rõ ràng, một số cố vấn khuyên bạn nên nắm giữ nhiều trái phiếu ngắn hạn và trung hạn hơn, loại trái phiếu có ít rủi ro lãi suất hơn trái phiếu dài hạn. Mức độ mà các nhà đầu tư làm như vậy phụ thuộc vào dòng thời gian cho quỹ của họ.

Ví dụ, một nhà đầu tư tiết kiệm để mua một căn nhà trong năm tới có thể gửi một số tiền vào chứng chỉ tiền gửi hoặc trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ với kỳ hạn 6, 9 hoặc 12 tháng. Các tài khoản tiết kiệm trực tuyến có lãi suất cao hoặc tài khoản thị trường tiền tệ cũng là những lựa chọn tốt, các cố vấn cho biết.

Curtis cho biết các lựa chọn thay thế tiền mặt hiện đang trả khoảng 3% đến 5%.

Bà ấy nói: “Tôi có thể phân bổ tiền mặt của khách hàng để làm việc để nhận được tiền lãi kha khá một cách an toàn.

Curtis cho biết, trong tương lai, không nên quá thận trọng khi đặt nặng trái phiếu ngắn hạn. Đây là thời điểm tốt để bắt đầu các vị thế đầu tư vào danh mục đầu tư trái phiếu điển hình hơn với thời hạn trung hạn, chẳng hạn như từ sáu đến tám năm thay vì từ một đến năm năm, do lạm phát và việc tăng lãi suất dường như đang giảm bớt.

Curtis cho biết, một nhà đầu tư trung bình có thể xem xét một quỹ trái phiếu tổng thể như quỹ trái phiếu tổng hợp iShares Core U.S. (AGG (HM:)). Curtis cho biết thêm, quỹ này có thời hạn 6,35 năm kể từ ngày 4 tháng 1. Các nhà đầu tư trong khung thuế cao nên mua tổng quỹ trái phiếu trong tài khoản hưu trí thay vì tài khoản chịu thuế.