- Sẽ mất thời gian để người tiêu dùng Trung Quốc thực sự bắt đầu chi tiêu trở lại, bất chấp việc Trung Quốc đột ngột thay đổi chính sách và mở cửa trở lại.

Khoảng một tháng sau khi thành phố Quảng Châu mở cửa trở lại đối với các dịch vụ ăn uống tại cửa hàng, chủ quán cà phê địa phương Timothy Chong cho biết doanh thu đang phục hồi – đạt 50% so với mức bình thường.

“Vào cuối tháng 12, lượng khách hàng dần bình thường hóa, với xu hướng tăng nhẹ, nhưng khối lượng kinh doanh [sự phục hồi] vẫn cần phải theo dõi thêm”, ông nói với CNBC.

Ông hy vọng sẽ mất ít nhất ba hoặc bốn tháng trước khi doanh thu có thể trở lại bình thường. Chong cho biết trong sáu tháng qua, doanh thu đã giảm xuống 30% so với mức thông thường. Ông cho biết cửa hàng đầu tiên của Bem Bom Coffee khai trương vào cuối năm 2019, tiếp theo là cửa hàng thứ hai và học viện cà phê vào tháng 8/2021.

Dữ liệu chính thức cho thấy doanh số bán lẻ của Trung Quốc đã giảm nhẹ trong năm 2022 kể từ tháng 11. Tiêu dùng thấp hơn so với tăng trưởng kinh tế nói chung kể từ khi đại dịch bùng phát gần ba năm trước.

Trong năm tới, đối tác của Bain, Derek Deng, vẫn giữ kín những kỳ vọng. “Hy vọng là ít nhất chúng ta sẽ quay trở lại mức của quý đầu tiên của năm 2022”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng đó là ngay trước khi Thượng Hải bị phong tỏa.

Doanh số bán lẻ trong ba tháng đầu năm 2022 tăng khoảng 3,3% so với một năm trước, nhưng đã chậm lại và giảm 0,7% trong nửa đầu năm, theo Wind Information.

Deng cho biết việc quay trở lại năm 2021 – khi doanh số bán lẻ phục hồi 12,5% – sẽ là một kịch bản lạc quan. “Tôi không nghĩ mọi người coi đó là một trường hợp cơ bản, chủ yếu là do các yếu tố vĩ mô thực sự kém thuận lợi hơn so với năm 2021”.

Phần lớn tài sản của các hộ gia đình Trung Quốc gắn liền với bất động sản, thị trường nóng sốt một thời nhưng đã sụt giảm trong năm ngoái. Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục giảm lần đầu tiên sau 4 năm vào năm 2022. Xuất khẩu, động lực tăng trưởng của Trung Quốc, đã bắt đầu giảm trong vài tháng qua khi nhu cầu toàn cầu suy yếu.

Deng cũng lưu ý đến những lo ngại về làn sóng Covid thứ hai, biến thể mới XBB omicron rất dễ lây lan đến từ nước ngoài và những bất ổn địa chính trị.

“Tôi nghĩ điều đó cũng tác động đến nhận thức của mọi người về thu nhập khả dụng của họ, hoặc liệu họ có cần tiết kiệm để vượt qua tất cả những điều không chắc chắn đó hay không”, ông nói.

Hy vọng cho sự phục hồi ngành du lịch

Các nhà phân tích đang theo dõi sát sao kỳ nghỉ Tết Nguyên đán sắp tới để biết các dấu hiệu về tâm lý người tiêu dùng. Mùa du lịch cho kỳ nghỉ lễ lớn của Trung Quốc năm nay diễn ra từ khoảng ngày 7 tháng 1 đến ngày 15 tháng 2 – với khoảng 2,1 tỷ chuyến đi dự kiến, theo ước tính chính thức.

Đó là gấp đôi so với năm ngoái và 70% so với năm 2019, Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc cho biết hôm thứ Sáu. Họ lưu ý rằng hầu hết các chuyến đi có thể sẽ là để thăm gia đình, trong khi chỉ 10% sẽ là để giải trí hoặc đi công tác.

Năm nay, nhiều người Trung Quốc cuối cùng sẽ có thể đi du lịch nước ngoài. Nước này đang khôi phục khả năng du lịch nước ngoài của công dân Trung Quốc, sau khi kiểm soát chặt chẽ biên giới đại lục trong gần ba năm. Vào Chủ nhật, Trung Quốc cũng chính thức loại bỏ các yêu cầu kiểm dịch đối với khách du lịch trong nước.

Tuy nhiên, du lịch nước ngoài của người Trung Quốc khó có thể tăng lên cho đến khoảng kỳ nghỉ lễ tiếp theo vào đầu tháng 4, Chen Xin, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu giải trí và vận tải Trung Quốc tại UBS Securities, cho biết.

Vào thời điểm đó, mọi người sẽ có thể xử lý đơn xin cấp hộ chiếu của họ, trong khi số lượng chuyến bay quốc tế có thể đã phục hồi lên 50% hoặc 60% so với mức của năm 2019, Chen nói. Ông nói thêm rằng các biện pháp như yêu cầu kiểm tra vi-rút trước chuyến bay để đến thăm một số quốc gia có thể được nới lỏng trong một vài tháng.

Tại Trung Quốc, Chen kỳ vọng hoạt động du lịch sẽ tăng thêm sau tháng 2 khi các chuyến công tác tăng lên, đưa hoạt động kinh doanh khách sạn trở lại mức của năm 2019 vào cuối năm nay. Điều đó dựa trên số liệu ngành đo lường doanh thu trên mỗi phòng có sẵn.

Lượng người di chuyển ra ngoài chưa hoàn toàn hồi phục

Các đường phố lớn của Trung Quốc đang trở nên đông đúc hơn khi làn sóng lây nhiễm đầu tiên qua đi.

Nhưng chủ yếu là những người trẻ tuổi và trung niên ra ngoài, Chen của UBS nói, lưu ý rằng những người lớn tuổi có thể thận trọng hơn khi ra ngoài.

Sau khi giảm dần các biện pháp kiểm soát Covid, các nhà chức trách Trung Quốc vào tháng trước đã bất ngờ loại bỏ phần lớn các biện pháp kiểm tra vi rút và truy tìm người tiếp xúc của nước này. Tuy nhiên, tỷ lệ tiêm chủng cho người cao tuổi của Trung Quốc tương đối thấp. Trung Quốc thường chỉ sử dụng vắc-xin sản xuất trong nước.

Bain's Deng cũng đang xem liệu người tiêu dùng có bắt đầu ra ngoài nhiều hơn hay không. Ông cho biết trong ba quý đầu năm 2022, khoảng 56% chi tiêu của người tiêu dùng là dành cho gia đình – điều ngược lại với xu hướng trước đại dịch.

Deng cho biết nếu tỷ lệ chi tiêu bên ngoài có thể tăng dù chỉ một vài điểm phần trăm, thì điều đó sẽ ảnh hưởng đến cách các trung tâm thương mại và nhà hàng cân nhắc chiến lược kinh doanh của họ, đặc biệt là đối với dịch vụ giao hàng.

Trong 18 tháng qua, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc JD.com đã rút ngắn thời gian giao hàng cho nhiều sản phẩm từ ngày hôm sau xuống chỉ còn một giờ. Đó là thông qua quan hệ đối tác với Dada, hiện thuộc sở hữu đa số của JD.

Số liệu từ công ty cho thấy trong khoảng thời gian từ ngày 16 tháng 12 đến ngày 1 tháng 1, nền tảng giao hàng trong một giờ đã chứng kiến doanh số bán rau, thịt bò và thịt cừu tăng gần gấp đôi so với một năm trước. Theo dữ liệu, doanh số bán tủ lạnh tăng 700%, trong khi doanh số TV màn hình phẳng tăng gấp 10 lần so với một năm trước.