-- Xuất khẩu cá tra năm 2021 dự kiến đạt 1,5 tỷ USD, tăng nhẹ so với năm 2020. Những tín hiệu lạc quan ở nhiều thị trường Mỹ, EU, Trung Quốc, Mexico, Brazil… cùng với việc thiếu hụt nguồn cung trong quý I/2022 đang giúp giá cá tra đang bước vào chu kỳ tăng mới. 

Tính đến đầu tháng 9, 52/106 nhà máy chế biến cá tra phải tạm dừng hoạt động vì có ca nhiễm COVID-19 hoặc không đủ điều kiện sản xuất 3 tại chỗ (3TC), số còn lại phải hoạt động cầm cự, công suất chỉ đạt 30 – 40%. Việc nhà máy giảm công suất, dừng hoạt động khiến xuất khẩu tra trong tháng 9 giảm tới 36,5% xuống còn hơn 80 triệu USD.

Xuyên suốt thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp, quy định giãn cách không đồng nhất tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long đã gây khó khăn cho việc vận chuyển nguyên liệu từ vùng nuôi về nhà máy, hàng hóa từ nhà máy ra cảng. Tuy vậy, ngay sau khi Việt Nam chuyển từ "Zero COVID" sang thích ứng thích ứng an toàn, linh hoạt với dịch bệnh, hoạt động sản xuất cá tra hồi phục nhanh chóng.

Xuất khẩu cá tra tháng 11 đạt 227 triệu USD, tăng 65% so với tháng 10 và tăng 57% so với cùng kỳ năm 2020. Đây cũng là tháng thứ hai liên tiếp xuất khẩu cá tra tăng mạnh. Với đà tăng này, VASEP dự báo xuất khẩu cá tra năm 2022 sẽ đạt 1,6 tỷ USD.

Mỹ chính là thị trường ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ nhất với hoạt động xuất khẩu cá tra Việt Nam trong năm 2021. Nhu cầu tiêu dùng cá tra của Mỹ hồi sinh theo ngành dịch vụ thực phẩm kể từ sau khi quốc gia này ứng phó được dịch COVID-19. Trong quý III và quý IV, Mỹ tăng lượng nhập khẩu cá tra với mức gần 50% và bù đắp lớn cho các thị trường khác có sự sụt giảm đáng kể. Chỉ riêng tháng 11, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 34 triệu USD, tăng 60% so với tháng 11/2020. Lũy kế 11 tháng, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 324 triệu USD, tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện Mỹ đang chiếm tỷ trọng xuất khẩu đạt 22% và vẫn tiếp tục tăng mạnh.

Trái ngược với mảng sáng ở thị trường Mỹ, xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc, EU vẫn xám xịt và thiếu bền vững. 

Đại diện CTCP Nam Việt (Mã: HM:ANV) cho biết 6 tháng cuối năm 2020, thị trường Trung Quốc từng mang đến cho ANV nhiều hợp đồng lớn, chiếm gần 40% tổng doanh thu xuất khẩu của công ty. Tuy vậy, trong tháng 6, xuất khẩu sang thị trường này chỉ còn chiếm gần 4% doanh thu xuất khẩu của ANV. 

Thị trường EU cũng không khá hơn. Sau hơn một năm thực thi EVFTA, xuất khẩu cá tra sang thị trường EU vẫn chưa thoát khỏi cảnh tăng trưởng âm bởi lực cản COVID-19. Đến cuối tháng 5, khoảng 25 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra của Việt Nam thoái lui khỏi thị trường này.

Tuy vậy, việc thiếu hụt nguồn cung đang giúp giá cá tra đang bước vào chu kỳ tăng mới. Xuất khẩu cá tra trong quý IV đã lấy lại được đà tăng trưởng và có tín hiệu lạc quan ở cả thị trường Mỹ, EU, Trung Quốc, Mexico, Brazil… Hiện, các doanh nghiệp đẩy mạnh thu mua để chế biến xuất khẩu và chuẩn bị nguồn hàng phục vụ thị trường cuối năm dịp Tết Dương lịch 2022, Tết Nguyên đán 2022. Điều này góp phần giúp giá cá tra khởi sắc.

Giá bán cá tra thương phẩm đang rơi vào khoảng 23.500 đồng – 24.000 đồng/kg (loại 0,9 – 1,3kg) tăng 2.000 – 3.500 đồng/kg so với thời gian giãn cách. Con số này được dự kiến có thể chạm mốc 27.000 – 28.000 đồng/kg vào đầu năm 2022. Cùng với sự phục hồi của các thị trường Trung Quốc và EU, các doanh nghiệp có kế hoạch sản xuất phù hợp có thể sẽ được hưởng lợi lớn trong năm 2022.